Toekomst gevraagd voor onze innovatieve varkenssector

Voor de toekomst van onze varkenssector voert het ABS actie bij het Vlaams Parlement in Brussel op woensdag 15 december 2021 om 9.30 uur (hoek Leuvenseweg – Hertogstraat).

Onze Vlaamse varkenssector verkeert in zwaar weer. De prijs die een varkenshouder voor zijn varkens krijgt is al jaren significant lager dan in de ons omringende landen en dat eist steeds meer zijn tol. De huidige lage prijzen, gecombineerd met hoge voederprijzen zorgen ervoor dat alle varkenshouders zware verliezen lijden. Dit is onhoudbaar, zowel op economisch als sociaal en mentaal vlak.

De toekomst ziet er allesbehalve rooskleurig uit. Toch heeft de varkenssector een toekomst in Vlaanderen. Het Vlaams varkensvlees is een zeer gewaardeerd product. Het past perfect in de circulaire economie en de vakkennis van de Belgische varkenshouders is uitmuntend. De varkenshouder maakt deel uit van een volledige waardeketen. Het Vlaamse varkensvlees dient als basisproduct voor vele voedingsproducten. Dit willen wij, het ABS, in de toekomst zo houden. Maar wij zijn ervan overtuigd dat het anders kan en zal moeten.

Daarom doen we enkele voorstellen die deels op korte termijn, maar ook op langere termijn de toekomst en de opvolging van onze familiale bedrijven moet verzekeren. Deze voorstellen verduurzamen de varkenshouderij en komen tegemoet aan diverse maatschappelijke verwachtingen. De uitwerking van deze voorstellen zal leiden tot een kleinere varkensstapel

Een structureel kleinere varkensstapel is weerbaarder en zal de slagkracht verhogen om de uitdagingen van de toekomst te weerstaan.
Zonder financiering zal het moeilijk, om niet te zeggen onmogelijk zijn om de Vlaamse varkenssector te herstructureren.

De eerste en meest urgente actie die we van de Vlaamse Overheid verwachten, is om zo snel mogelijk terug liquiditeit in de sector te brengen. Veel bedrijven hebben een acuut tekort aan liquide middelen. Elke spaarpot of buffer is leeg. Dit gaat in eerste instantie om jonge bedrijven, die gewoonweg nog de kans niet gekregen hebben een financiële buffer op te bouwen, maar eveneens oudere bedrijven met opvolging zien dat hun reserves verdwijnen als sneeuw voor de zon. Om te vermijden dat deze gezonde en innovatieve bedrijven over de kop gaan, zou hun werkkapitaal verstrekt moeten worden.

In Wallonië zorgde de regering voor een financiële injectie van €526/zeug waardoor de Waalse varkenshouders een groot concurrentievoordeel kregen ten opzichte van hun Vlaamse collega’s. In andere Europese lidstaten zijn relance-middelen uit Coronafondsen gebruikt en wordt de varkenshouderij sterk ondersteund (zie tabel onderaan voor een overzicht.

Vlaanderen hanteerde dermate strenge instapvoorwaarden om in aanmerking te komen voor coronasteun zodanig dat Vlaamse varkenshouders gewoonweg niet in aanmerking kwamen voor coronasteun, niettegenstaande de schade groot en aantoonbaar was en is. Hun Nederlandse collega’s krijgen wel vlot toegang tot dergelijke steun.

Het ABS eist dat Vlaanderen, naar analogie met andere Europese landen en Wallonië, de varkenshouders een directe en toereikende financiële ondersteuning aan de zeugenhouders biedt. De zeugenhouders zijn de basis van de varkenshouderij en net zij verdwijnen zeer snel. Deze steun zou beperkt kunnen tot 200 zeugen, naar analogie met Wallonië.

Naast deze onmiddellijke ondersteuning pleiten we ook voor een warme sanering op middellange termijn met mogelijkheden voor blijvers en stoppers.

Dit kan door het uit gebruik nemen van varkensplaatsen. Om te vermijden dat deze plaatsen, zodra de varkensprijzen aantrekken, terug opgevuld worden pleiten we ervoor dat bij deze bedrijven de daarmee overeenkomende hoeveelheid nutriëntenemissierechten (NER’s) opgekocht worden en dat er een reconversiepremie voor deze plaatsen in het leven geroepen wordt.

Deze steun komt de overblijvende varkenshouders onrechtstreeks ten goede en wel om volgende redenen:

• Het aanbod van slachtvarkens zal dalen. Dit zal zorgen voor een structureel hogere prijs voor de varkenshouder door o.a. een lagere afhankelijkheid van de wereldmarkt.
• Door het uit productie nemen van varkensplaatsen daalt de druk op de omgeving door minder emissies.

We rekenen op het gezond boerenverstand van onze politici om de varkenshouders niet te laten vallen zodat we ook morgen nog van een gezond stukje varkensvlees kunnen genieten en de werkgelegenheid in de keten behouden blijft.Voor meer info:

Hendrik Vandamme, voorzitter ABS, gsm 0476 41 51 58
Paul Cerpentier, ondervoorzitter ABS, gsm 0483 40 11 49 Mark Wulfrancke, ABS-beleidsmedewerker, gsm 0498 91 44 22

Overzicht steunmaatregelen in Europa voor de varkenshouderij:

Polen:

• Gericht op boeren die zeugen houden en biggen produceren tussen 15-11-2021 en 31-03-2022.
• Steun van 22 € per geboren big, voor maximum van 5000 biggen, dus max 110.000 €.
• 88 mio € steun voor varkenshouders (Coronasteun) om te vermijden dat varkenshouders stoppen.

Litouwen:

• vergoeding van 30 € per geslacht varken in de periode van 1 juli tot 30 november met een maximum van 290.000 € per bedrijf.

Nederland:

• TVL = tegemoetkoming vaste lasten. Steun die gegeven wordt bij omzetverlies. Dit wordt per kwartaal berekend. Bestaat sinds kwartaal 4 van 2020.
• Subsidie = normale omzet x omzetverlies in % x aandeel vaste lasten in % x 100 %. o Maximum van 225.000 € per bedrijf. Er wordt gepleit om dit plafond te verhogen.

Duitsland:
Volgens de federale regering er in 2021 1496 aanvragen tot steun van varkenshouders. Voor een totaalbedrag van 119,5 mio €.
Voor 2020 was er al 138 mio € corona-steun aan boeren uitgekeerd(niet alleen varkenshouders).

Wallonië:

• Elke zeugenhouder ontvangt 526€ per zeug.

Vlaanderen:

• 16 mio € voor de ganse keten, inclusief extra promotie. Hiervan gaat maar 5,75 mio € naar de varkenshouders.
• Rechtstreekse steun voor amper 1/3 van de varkenshouders, variërend van 2500 € tot 7500 €. Dit laatste is voor jonge landbouwers. Voor dit bedrag koop je nog geen halve week voeder.