Geveerde topstang

15 juni 2020
Martin Abderhalden en Peter Menten
Martin Abderhalden

Zware werktuigen in de hef vormen voor iedere trekker een serieuze belasting. Tegen hoge snelheid over de weg of op slechte ondergrond krijgt de trekker via de topstang een pak slagen en trillingen te verduren. Omdat deze direct op de trekker worden overgedragen, kunnen ze de veiligheid en het rijcomfort beïnvloeden. Een hydraulische topstang met […]

Zware werktuigen in de hef vormen voor iedere trekker een serieuze belasting. Tegen hoge snelheid over de weg of op slechte ondergrond krijgt de trekker via de topstang een pak slagen en trillingen te verduren. Omdat deze direct op de trekker worden overgedragen, kunnen ze de veiligheid en het rijcomfort beïnvloeden. Een hydraulische topstang met geïntegreerde demping kan de meeste van deze schokken absorberen.

Een geveerde hefinrichting op een trekker bestaat al meer dan 20 jaar. Deze werkt verticaal via de onderste hefarmen en de hefcilinder(s), maar niet via de topstang of het derde punt. De axiale trekbelasting werkt daardoor nog altijd op de trekker. Walterscheid wilde deze axiale trekbelasting reduceren en heeft een hydraulische topstang met geïntegreerde demping ontwikkeld. Deze hydraulisch geveerde topstang komt gewoon in de plaats van de bestaande topstang en de aankoppelpunten op trekker en werktuig blijven identiek. Wij hebben deze hydraulische topstang uitgeprobeerd.

Voor meerdere doelen inzetbaar

De topstang, met een slag van 185 of 250 mm, is verkrijgbaar in categorie 3 en 4. De selectie varieert volgens het vermogen van de tractor en de categorie. Het testmodel was voorzien voor een trekker tot 200 pk. De gaffel aan de kant van de trekker is uitwisselbaar waardoor de inbouwlengte en diameter aan alle gangbare situaties kunnen worden aangepast. Door het design Zware werktuigen in de hef vormen voor iedere trekker een serieuze belasting. Tegen hoge snelheid over de weg of op slechte ondergrond krijgt de trekker via de topstang een pak slagen en trillingen te verduren. Omdat deze direct op de trekker worden overgedragen, kunnen ze de veiligheid en het rijcomfort beïnvloeden. Een hydraulische topstang met geïntegreerde demping kan de meeste van deze schokken absorberen. Tekst: Martin Abderhalden en Peter Menten I Foto’s: Martin Abderhalden Geveerde topstang Techniek lijkt de nieuwe topstang echt robuust. Wij testten het kleinere model HOL 105DS met een slag van 185 mm. Dat weegt compleet met slangen en koppelingen 33,5 kg. De lange grijpbeugel is zo gebogen dat hij de olieleidingen en de gestuurde terugslagklep beschermt.

30 mm veerweg

Het functioneringsprincipe van de geïntegreerde demping is compact opgelost en het vraagt geen extra onderdelen buiten de cilinder. Alles zit inwendig. Daardoor is er ook geen extra inbouwruimte nodig. De gevoelige delen zijn allemaal stevig beschermd. De zuiger met een diameter van 105 mm is vast met de zuigerstang (60 mm diameter) verbonden. In dit geheel zijn de dempkamer en de dempcilinder samengebracht. Bij een axiale trekbelasting van het derde punt op de trekker stroomt de hydrauliekolie via het overstroomkanaal in de cilinderstang. Daar worden de drukpieken geabsorbeerd door de demperkamer. Die kamer is met stikstof voorgespannen en de veerweg bedraagt circa 30 mm. Via de speciale aansluiting kan een erkende dealer de druk overeenkomstig de eisen en afhankelijk van het gewicht van het werktuig tussen de 20 en 110 bar instellen. Af fabriek staat deze op 60 bar afgesteld. Zelf kan men deze druk niet aanpassen. De demperfunctie kan ook niet worden gesperd, waardoor de vering van de topstang dus altijd actief is.

Brute kracht

Deze uit de kluiten gewassen, geveerde cilinder geeft duidelijk aan welke krachten deze topstang kan ontvouwen. Bij een systeemdruk van 200 bar werken er 11.893 kg op de trekzijde en 17.659 op de drukkant. Dat is indrukwekkend. In combinatie met de nieuwe topstang wordt ook de nieuwe ‘zwarte kogelhuls’ meegeleverd, die de inwerkende krachten van de topstang absorbeert. Deze huls werd voor extreme omstandigheden zoals bijvoorbeeld bodembewerking ontwikkeld. De ‘heavy duty’ kogelhuls is uit bijzonder hoogwaardige materialen gefabriceerd, thermisch gehard en tegen roest beschermd. Vandaar ook de onvervangbare zwarte verf.

Opvallende werking: hoe slechter de ondergrond, hoe groter het comfort

De cilinder die wij testten, was voor een vierschaarploeg met 1.700 kg last ingesteld. We hebben ze echter aan de dubbele rondebalenklem gemonteerd. In combinatie met de frontlader werden zo drie silobalen getransporteerd. Tijdens de rit bij extreme situaties en dito bodemoneffenheden waren het effect van de topstangdemping en de betere voorastractie duidelijk voelbaar. In combinatie met de voorasvering geeft deze geveerde topstang een duidelijk beter rijcomfort dan een gewone, vaste topstangverbinding. Bij kleine oneffenheden was het verschil nauwelijks voelbaar. Als je tijdens het rijden op de cilinder kijkt, dan zie je die opvallend meer werken bij toenemende belasting. Hoe meer hij werkt, hoe sterker hij de trekker spaart van sterke trek- en stootbelastingen.

Samengevat

De nieuwe DS-topstang van Walterscheid met geïntegreerde demping werkt voortreffelijk bij zware werktuigen en tijdens het werken met hoge trek- en stootbelasting. Het resultaat is een beter rijcomfort en op termijn minder slijtage aan trekker en machine. De techniek is eenvoudig en op omzeggens iedere tractor te gebruiken. De werkdruk instellen is een job voor de vakman.

Walterscheid HOLHS – C105DS Categorie 3S

Inbouwlengte (center bouten): 625 tot 810 mm
Gewicht: 33,5 kg
Systeemdruk: tot 250 bar
Vuldruk vering: 20 – 110 bar (standaard afgesteld op 60 bar)
Trek- en drukkracht bij 200 bar: 11.893 en 17.659 kg