AdBlue, het blauwe goedje dat bij de meeste recente motoren onontbeerlijk is geworden, stijgt sterk in prijs. Bovendien worden de levertermijnen langer en dreigt er op sommige plaatsen zelfs een tekort. De voornaamste reden daarvoor is de sterk gestegen aardgasprijs, omdat aardgas nu eenmaal nodig is om AdBlue te produceren. De hoge grondstoffenprijzen hebben ook […]
AdBlue, het blauwe goedje dat bij de meeste recente motoren onontbeerlijk is geworden, stijgt sterk in prijs. Bovendien worden de levertermijnen langer en dreigt er op sommige plaatsen zelfs een tekort. De voornaamste reden daarvoor is de sterk gestegen aardgasprijs, omdat aardgas nu eenmaal nodig is om AdBlue te produceren.
De hoge grondstoffenprijzen hebben ook op AdBlue hun uitwerking. Het product voor dieselmotoren met SCR-uitlaatgasnabehandeling is de laatste maanden duidelijk duurder geworden en het aanbod is krap. Dat heeft zijn gevolgen voor veel boeren en loonwerkers die het additief nodig hebben voor hun trekkers en machines met SCR-techniek. Zonder AdBlue kunnen de motoren niet blijven draaien. Het product is te verkrijgen in bidons van 5 en 10 liter, in vaten van 200 liter, IBC-vaten van 1.000 liter en aan de pomp. Grotere verbruikers kunnen in bulk aan huis laten leveren.
De reden voor de schaarste van AdBlue is de actuele marktsituatie bij aardgas. Dat laatste is nodig voor de productie van AdBlue uit ureum. AdBlue-fabrikanten hebben sinds de stijgende gasprijzen van pakweg midden vorig jaar hun productie teruggeschroefd. Daardoor werd de hoeveelheid AdBlue die op de markt kwam kleiner en ontstonden er langere levertermijnen. Door de sterk gestegen kost om AdBlue te produceren ging de verkoopprijs naar boven, en wekelijkse prijsstijgingen zijn tegenwoordig schering en inslag.
Hoelang deze situatie nog blijft voortduren, hangt af van de evolutie van de gasprijzen. Wellicht gaan deze afnemen na het stookseizoen. Mede om die reden houden AdBlue-fabrikanten de productie op een lager niveau. Ze willen niet het risico lopen om AdBlue tegen een hoge kost te produceren en die dan bij dalende gasprijzen tegen lagere prijzen op de markt te moeten brengen.
Voor wie geen AdBlue te pakken krijgt en bijvoorbeeld geen AdBlue in IBC-vaten van 1.000 liter kan vinden , bestaat nog altijd de mogelijkheid om zich aan de brandstofpomp of anders met 10l-jerrycans te behelpen. Voorlopig is het belangrijk om ruim op tijd de nodige AdBlue te bestellen. Op het moment van dit schrijven kost AdBlue zowat 0,89 euro aan de pomp. Een bus van 5 liter kost 15 euro en voor 10 liter betaal je al gauw 25 euro.
AdBlue is een gepatenteerd product voor dieselmotoren met SCRtechnologie. Het heeft een vaste samenstelling en werd in het leven geroepen door de federatie van de Duitse automobielindustrie (VDA). AdBlue bestaat uit een waterachtige oplossing die wordt gebruikt om tussen 70% en 95% van de NOx-uitstoot om te vormen tot nietschadelijke stikstof en waterstof. Het product zelf bestaat voor 32,5% uit ureum en voor 67,5% uit gedemineraliseerd water. Het ureum is het resultaat van een chemische reactie tussen ammoniak en aardgas. In het verlengde hiervan moet er in geval van pech aan worden herinnerd dat het niet mogelijk is zelf AdBlue te maken. In tegenstelling tot water bevriest AdBlue niet bij 0 graden. Om de vloeistof te laten bevriezen, moet de temperatuur tot onder -11°C zakken.
Zoals hierboven aangegeven kristalliseert AdBlue bij -11°C. Bij een trekker of auto die bij dergelijke lage temperaturen stilstaat, hoeft men niets speciaals te doen. De constructeur heeft immers een automatische verwarming in het systeem voorzien zodat de AdBlue vloeibaar wordt binnen de 20 minuten na het starten. Van dat moment af kan de SCR-installatie dan terug volledig actief zijn. AdBlue blijft in zijn oorspronkelijke samenstelling zeker één jaar goed en stabiel van kwaliteit. Als de machine of trekker meerdere maanden stilstaat, is het zinvol om de AdBlue te vernieuwen of preventief ervoor te zorgen dat de tank omzeggens leeg is bij het stallen van de machine. Omwille van zijn samenstelling – gedemineraliseerd water en ureum – is AdBlue niet giftig. Bovendien is het niet ontvlambaar, zodat het zonder risico overal kan worden opgeslagen. Bij verhitting tot een hoge temperatuur (boven 100°C) wordt het eenvoudigweg afgebroken tot ammoniak. Als er AdBlue op handen of kleren wordt gemorst is het aangewezen om deze onmiddellijk af te spoelen met water: de vloeistof kan namelijk vlekken veroorzaken. Dat is ook het geval als de vloeistof op het lakwerk van de trekker of machine druppelt: maak het dan onmiddellijk schoon met water.
Het principe van SCR is zeer eenvoudig. Als de uitlaatgassen de motor verlaten, zal er in de uitlaat een ammoniakhoudende vloeistof ingespoten worden. Deze vloeistof brengt, in combinatie met hoge temperatuur, een scheikundige reactie van de uitlaatgassen teweeg. Hierdoor zal de NOx-uitstoot met 70 tot 95% verminderd worden.
1. AdBlue wordt vóór de SCR-katalysator in de uitlaatpijp geïnjecteerd.
2. Onder invloed van warmte wordt ureum omgezet in ammoniak.
3. Door een chemische reactie met de ammoniak in de SCRkatalysator worden stikstofoxiden uit de motor omgezet in stikstof (een onschadelijk gas en het hoofdbestanddeel van de lucht die we inademen) en waterdamp.
Hoeveel AdBlue een tractor met SCR-uitlaatgasnabehandeling verbruikt, hangt onder andere van de motor en de belasting af. Constructeurs gaan ervan uit dat een trekker rond 5% van het dieselverbruik in AdBlue nodig heeft. Op vol vermogen kan dit oplopen tot 10%. Bijvoorbeeld: een 120pk-trekker met 200 draaiuren per jaar en een dieselverbruik tussen 6 en 8 liter/uur verbruikt ongeveer 60 tot 80 liter AdBlue per jaar. De AdBlue-tank wordt in principe elektronisch gecontroleerd. Als deze tank leeg geraakt, dan zal men de motor niet meer kunnen starten. En wat bij motoren die weinig op vollast draaien? Naast AdBlue bestaat er nog een ander product: AdBlue OptiSpray. Dat laatste is bestemd voor dieselmotoren die gemiddeld laag belast worden, gebruikt worden bij een rijgedrag met veel stop-and-go en die veel stationair draaien. Sommige motorenmerken hebben een lagere uitlaatgastemperatuur en in die gevallen is het beter om OptiSpray in plaats van de gewone AdBlue te gebruiken.
OptiSpray is de gewone AdBlue met een toevoeging, speciaal gemaakt voor motoren die niet voldoende op temperatuur komen. Door deze lage temperatuur kunnen er verstoppingen optreden in de leidingen en uitlaatsystemen. Dat is het geval bij voertuigen die veel stationair draaien met weinig hoge belasting en motoren die soms maar kort worden ingezet. Denk daarbij vooral aan tractoren, kranen, graafmachines, vuilniswagens, stadsbussen …
Als er AdBlue in het uitlaatsysteem wordt gespoten, is er een bepaalde minimumtemperatuur nodig om de hydrolyse – dit is de omzetting van schadelijke naar onschadelijke gassen – te laten gebeuren. Bij te lage temperaturen kan de AdBlue minder goed worden verwerkt waardoor deze gaat kristalliseren. Het gevolg hiervan is verstopping van het uitlaatsysteem. De ingespoten OptiSpray vormt een veel fijnere nevel dan AdBlue. Dit zorgt ervoor dat er minder warmte nodig is om het overtollige water uit de spray te verdampen, waardoor er meer warmte beschikbaar is voor de hydrolyse. OptiSpray werkt pas nadat het uitlaatgassysteem is schoongemaakt of vervangen. Het product vormt in de eerste plaats een preventiemaatregel bij een schoon systeem om die verstopping in de toekomst te vermijden.