Afgelopen winter viel heel wat neerslag over het land en talrijke velden lagen er tot midden maart verzopen bij. Een goed werkende drainage is dan essentieel om landbouwgrond optimaal en intensief te kunnen bewerken. Het afvoeren van overtollig grond- en hemelwater geeft een betere grondstructuur en zorgt dus voor een betere groei en gewasproductie. Doordat […]
Afgelopen winter viel heel wat neerslag over het land en talrijke velden lagen er tot midden maart verzopen bij. Een goed werkende drainage is dan essentieel om landbouwgrond optimaal en intensief te kunnen bewerken. Het afvoeren van overtollig grond- en hemelwater geeft een betere grondstructuur en zorgt dus voor een betere groei en gewasproductie. Doordat een van zijn velden er ook zo verzopen bijlag, besloot ondernemer Vincent Moraux uit Fromiée (Gerpinnes) om zelf een drainagereiniger van Sieger te kopen: de eerste in België! We gingen begin mei een kijkje nemen.
De werking en levensduur van een drainage is vooral afhankelijk van verstoppingen in en direct rondom de drainageleidingen. Er kunnen verschillende oorzaken aan de basis daarvan liggen. Het inspoelen van klei- of zanddeeltjes in drainagebuizen bijvoorbeeld is een traag maar continu proces. Deze deeltjes worden afgezet op de bodem van de drainageleiding, waardoor de waterdoorstroming beperkt wordt. Een ander bekend probleem waardoor drainagebuizen verstopt kunnen raken is ijzeroxidatie. Hierbij vormen zich ijzerafzettingen op de drainagebuis, het omhullingsmateriaal of het filterdoek. Deze vervuiling door ijzerrijk water is makkelijk te herkennen: bruin water uit de drains duidt op een ijzerhoudende grondsoort.
Nog een andere oorzaak van verstoppingen is een dichtgeslibd filterdoek. Dit kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld algengroei. Om zo’n drainage weer goed te laten functioneren moet de vervuiling in het filterdoek worden teruggedrongen. In onze grondsoorten kunnen verstoppingen ook optreden door de ingroei van boom- of plantenwortels. Niet alleen de wortelgroei zelf is een probleem, maar ook het vuil en slib dat zich hierop afzet. Verder kunnen er verstoppingen optreden door verzakkingen in de drainagebuizen. Dit gebeurt als de grond bij de oogst nat is. Zware oogstmachines en grotere kiepwagens kunnen diepe sporen veroorzaken, zeker op de kopakkers.
Om dit te voorkomen en/of op te lossen is het aangewezen om de drainagebuizen regelmatig te onderhouden en schoon te spoelen. Sieger ontwikkelde daarvoor de Drain-Jet, een eenvoudige machine die in drie uitvoeringen bestaat. Vincent Moraux koos voor de volledig hydraulische uitvoering met afstandsbediening, de WR.
Om te kunnen werken heeft de machine een continue wateraanvoer nodig. Ofwel wordt er water uit een gracht of waterloop gezogen met de meegeleverde zuigslang van 15 meter met vlotter en zuigkorf, ofwel wordt er water uit een vat gepompt. Het water wordt gebruikt om de drainagebuizen schoon te spuiten, maar ook om de HPE slang (Hard Poly Etheen) nat te houden zodat deze gemakkelijker in de buizen glijdt. Daarnaast dient het water ook om de slangen proper te houden bij het oprollen nadat een drainagebuis is gereinigd. Bij het werken onder normale omstandigheden wordt de haspel afgedraaid tegen een snelheid van ongeveer 30 meter per minuut. Deze snelheid kan hydraulisch aangepast worden in functie van de werkzaamheden. De pomp met een debiet van 142 liter/min maakt het mogelijk om te werken met een druk van 30 bar aan de pomp, wat overeenkomt met een werkdruk van 9,9 bar ter hoogte van de spuitkop. De machine weegt rond de 680 kg en het geheel wordt via de aftakas van de tractor aangedreven. In principe is een vermogen van 40 pk ruim voldoende.
Concreet wordt de machine naast de uitgang van een drainagebuis geplaatst. Het voordeel van de WR-uitvoering is dat deze hydraulisch kan zwenken, waardoor de tractor niet ‘recht’ naast de drainagebuis hoeft te staan. Eens de bedieningsarm hydraulisch opengevouwen is en het kopstuk erop zit, kan deze ter hoogte van de drainagebuis worden geplaatst. Vervolgens wordt de wateraanvoer aangesloten en kan het werk beginnen. Om te voorkomen dat de PE-darm scheefgetrokken wordt, is het aangeraden om het uiteinde van de arm in de grond te verankeren door middel van een speciale ankerstaaf die met de machine meegeleverd wordt. Om de machine optimaal aan te passen aan de leiding kunnen verschillende spuitkoppen worden opgebouwd. De spuitkop wordt gemonteerd op een speciaal flexibel slangdeel om ervoor te zorgen dat de drain volledig doorgespoeld wordt. Het water en de verontreinigingen worden via de drain zelf afgevoerd. De zware HPE-slang wordt hydraulisch aangedreven door middel van een zogenaamde vierwielaandrijving met twee hydraulische motoren, waardoor er probleemloos tot 500 meter leidingen doorgespoeld en gereinigd kan worden. Als de spuitkop op een verstopping vastzit, zorgt de ADS (Automatic Drive Stop) – een volledig mechanische functie op het aandrijfsysteem – dat de aandrijving door de eventuele weerstand in de drainagebuis automatisch stopt of afremt. De spoelfunctie van de spuitkop blijft gewoon doorgaan. Een handige meterteller op de machine laat de gebruiker toe om exact te weten waar de verstopping zich bevindt. Bijzonder handig als een drainagebuis kapot of doorgezakt is, omdat er dan meteen op de juiste plaats kan gegraven worden.
De geleidingsarm is uitgerust met hydraulische functies voor het in- en uitklappen, het in- en uitschuiven en de hoogteverstelling. De in- en uitvoer van de slang verloopt ook hydraulisch. Daarnaast is de WR-uitvoering van de Drain-Jet uitgerust met een afstandsbediening, zodat de gebruiker de machine optimaal kan bedienen en ook een goed zicht op het werk houdt.
De snelheid van het op- en afwikkelen van de haspel wordt traploos geregeld door een regelventiel. Dit geeft volledige controle over de snelheid van het doorspuiten van de drainage. De robuuste drukregelaar van Comet is uit duurzaam messing vervaardigd. Met de hendel kan het systeem direct ontlast worden tijdens bijvoorbeeld het positioneren van de geleidingsarm. Een manometer zorgt bovendien voor een visuele controle van de spuitdruk. Op deze Sieger werd alles tot in de puntjes fijn bedacht, zodat de gebruiker zich volledig op het werk kan richten. Doordat een drainagebuis snel gespoeld is, beschikt de Drain-Jet over een behoorlijke werkcapaciteit. In principe zouden drainagebuizen op regelmatige tijdstippen moeten doorgespoeld worden om de productiviteit van de akkers en weides optimaal te benutten.