In Loupoigne (Genappe) boert Valentine Courtain samen met haar ouders op de Ferme de la Goyette. Na haar studies koos ze ervoor om thuis te blijven en de reeds bestaande thuisverwerking naar een hoger niveau te tillen. Ondertussen staat ze al meer dan zes jaar mee aan het roer van het bedrijf. Op een regenachtige […]
In Loupoigne (Genappe) boert Valentine Courtain samen met haar ouders op de Ferme de la Goyette. Na haar studies koos ze ervoor om thuis te blijven en de reeds bestaande thuisverwerking naar een hoger niveau te tillen. Ondertussen staat ze al meer dan zes jaar mee aan het roer van het bedrijf. Op een regenachtige namiddag begin januari gingen we haar opzoeken in het gemengde bedrijf waarin zij als vierde generatie het accent nog meer op de thuisverwerking legt.
Het gemengde bedrijf van de familie Courtain is typisch voor Waals-Brabant, met zowel een vlees- als een melkveestapel en verschillende akkerbouwteelten. Valentine vertegenwoordigt al de vierde generatie op het bedrijf. Om de risico’s beter te spreiden en de meerwaarde van hun melk in eigen huis te houden, begonnen haar ouders in 2002 met thuisverwerking. Valentine: ‘De beginjaren waren niet altijd evident omdat er toen minder interesse was om gezonder te eten of lokaal te gaan winkelen. We hebben onze zaak stevig moeten promoten en hebben in dat kader ook deelgenomen aan verschillende wedstrijden om onze producten bekend te maken. Door de jaren hebben we dan vier verschillende ‘Coqs de Cristal’ in ontvangst mogen nemen: eentje voor onze mattentaarten, eentje voor onze boter en twee verschillende voor ons roomijs met aardbeien. Het heeft ons sterk geholpen om onze producten verder op de kaart te zetten, al blijft het steeds noodzakelijk om voldoende publiciteit te maken om klanten te blijven aantrekken.’
Door de thuisverwerking evolueerde de melkveestapel beetje bij beetje. Valentine vervolgt: ‘In het begin molken we enkel Holsteinkoeien. Omdat we voor boter, ijs of yoghurt een hoger vet- en eiwitgehalte verkiezen, evolueerde onze veestapel met de tijd. Ondertussen hebben we naast de bestaande Holstein-koeien ook ook Montbeliarde-, Brune Suisse- en Jersey-koeien. De Holstein koeien vertegenwoordigen nog zowat 30% van ons totaal. Toch moet ik ook zeggen dat we nooit de nadruk gelegd hebben op een doorgedreven productie of genetica. We werken liever met robuustere koeien die ook minder gevoelig zijn voor ziektes en andere problemen. De rassen die er met de tijd bijgekomen zijn, passen perfect in dat plaatje.
Om melk thuis efficiënt te verwerken is het noodzakelijk om veel aandacht te geven aan kwaliteitsvolle voeders in het rantsoen. Valentine: ‘We proberen zo min mogelijk voeders aan te kopen. Omdat we zelf verwerken, proberen we het aandeel kuilvoer in het rantsoen te beperken. Verder krijgen de koeien heel wat luzerne omdat deze optimaal wordt gevaloriseerd. We kopen geen kanten-klare veevoeders, maar geven de voorkeur aan zelfgeteelde granen zoals tarwe, gerst en spelt. Deze worden thuis geplet. We moeten immers zorgen dat de smaak van onze melk redelijk stabiel blijft en we het vetgehalte ook op peil houden, zeker voor de productie van boter en room. Twee keer per jaar merken we wel grote verschillen. In het voorjaar, als de koeien weer buiten grazen, en in het najaar, als ze binnenblijven om de winterperiode te overbruggen. Het grootste deel van de veldwerkzaamheden wordt in eigen beheer uitgevoerd. Loonwerkers worden ingeschakeld voor het maaidorsen, het hakselen van gras en maïs en het persen van balen.’
De ouders van Valentine begonnen met thuisverwerking in 2002. Een oude stal werd heringericht als hoevewinkel. En omdat de mama van Valentine uit Horrues afkomstig is, begon ze meteen ook mattentaarten te bakken om het bestaande aanbod melkproducten aan te vullen. In 2016 werd vervolgens een splinternieuwe winkelruimte ingericht op de boerderij om de klanten beter te kunnen ontvangen en bedienen. Valentine: ‘Onze klanten zijn voornamelijk afkomstig van Genappe en omstreken. Op zaterdag en zondag krijgen we ook heel wat mensen over de vloer die van iets verder komen, zoals Nijvel of Waterloo. Deze maken van de gelegenheid gebruik om de boerderij te bezoeken en zo het contact met de landbouwwereld terug een beetje aan te knopen. Wij hechten zelf ook veel belang aan dit contact. Het is trouwens een van de redenen waarom we ook een paar geiten, ganzen en kippen hebben. Dat extraatje zorgt ervoor dat de mensen een breder beeld van de landbouw krijgen. Onze geiten zijn ondertussen de mascottes van het bedrijf geworden.
Een bijkomende tak uitbaten vraagt de nodige aanpassingen binnen het bedrijf. Valentine vervolgt: ‘Doorgaans melk ik ’s morgens en ’s avonds. De rest van de tijd ben ik met de verwerking bezig. Gelukkig ontfermt mijn vader zich over de akkerbouwteelten en staat hij ook dagelijks paraat om onze koeien te voederen en te verzorgen. Anders zou het echt onbegonnen werk zijn. Want thuis verwerken betekent ook langere werkdagen, maar dat nemen we er graag bij. In ruil krijg je meer voldoening van je werk en merk je ook dat je mensen tevreden kan stellen. Niet alleen in de thuisverwerking op zich kruipt er veel tijd, ook in leveringen. Het voorjaar gaat gepaard met talrijke plaatselijke evenementen waar we ook aanwezig proberen te zijn om onze producten te promoten. Tegenwoordig bestaat het assortiment uit verse kaas, 9 soorten yoghurt, boter, mattentaarten, rijstpap en pudding, verschillende soorten quiches, hoeve-ijs, sorbet en gebak. Tot slot verkopen we nog rauwe melk en room. En om ons aanbod verder aan te vullen verdelen we zelfs producten van andere boeren, zoals fruitsap en verschillende soorten kazen.’
Valentine is van mening dat het noodzakelijk is om de eisen van de klanten te blijven volgen: ‘Vroeger werd daar weinig aandacht aan besteed omdat we ervan uitgingen dat een goed product alles was. Ondertussen zetten we in op specifieke en dus ook herkenbare verpakkingen. Mensen kopen immers ook met hun ogen en onze verpakkingen zijn dan ook uniek. Hetzelfde geldt trouwens voor ons aanbod. Toen mijn ouders begonnen, was het aanbod eerder beperkt. Maar ondertussen spelen we ook in op de opmerkingen van de klanten. In de beginjaren hadden we maar enkele basissmaken voor ons hoeve-ijs. Ondertussen bieden we tussen de 15 en 20 verschillende smaken aan en kwam sorbet het aanbod vervolledigen. Het vergt allemaal extra werk, maar dan krijg je wel tevreden en trouwe klanten over de vloer. Verder vind ik het heel belangrijk om te blijven leren en evolueren. In de mate van het mogelijke probeer ik nieuwe opleidingen te volgen zodat ik ook nieuwe zaken kan uitproberen. Onlangs volgde ik zo een cursus om suiker en chocolade te bewerken, iets wat ik achteraf kon implementeren om mijn kerstgebak een moderne en unieke toets te geven. In de toekomst zou ik ook graag een ruimte willen openen zodat de klanten ter plaatse kunnen consumeren. Dat betekent meteen extra werk, maar het zou voor ons bedrijf een mooie evolutie zijn.